Kaypak Bolet (Suillus luteus)
Suillus luteus ( Kaypak Bolet- KAYPAK MANTAR)
Suillus luteus
Bilimsel Sınıflandırma- Taksonomi
Alem: Mantarlar-Fungi
Bölüm : Basidiomycota
Sınıf: Agariccomycetes
Takım: Boletales
Aile: Suillaceae
Cins: Suillus
Tür: S. luteus
GENEL ÖZELLİKLERİ:
BOLET Mantar takımının bir türü olan ve memleketimizde Kaypak ismi ile geniş çevrelerce bilinen üzeri adındanda anlaşılacağı üzere kaygan ,sümüksü ,kaypak bir mantardır. Bilinen İngilizce isminden çevirisi ile Suillus lutes , Slippery Jack- Kaygan Jack veya Sticky Bun- Yapışkan Topuz olarak ifade edilir. Anavatanı olarak Avrasya olan Kaypak Bolet Mantarı için Türkiye’de de sıkça olmasa da , rastlanılan bir türdür. Britanya adalarından Kore’ye yayılmış ,Amerika (Kuzey ve Güney), Güney Afrika , Avusturalya ve Yeni Zelanda da da örneklerine rastlanılmaktadır.
HABİTAT ve FİZYOLOJİ:
İgne yapraklı ormanları yetişmesi için asıl mekan tutan KAYPAK bolet mantarları, Çam ağaçları ile donanmış ormanları ile meşhur ülkelerde de kendisini çokça gösteren bir mantar olmuştur. Üzerinde yapışkanımsı ve parlayan bir örtüsü mevcut olan Kaypak Bolet Mantarının rengi değişkenlik göstermesine karşın , genelde kestane ve morumsu kahverengindedir. Yeni yetişme evresinde sap kısmı, dip kesime doğru inc olup, büyüyüp geliştikçe, olgunluk evresinde silindir şekline bürünür. Gövdenin etli bölümü sulu ve yumuşak olup, rengi beyazımtırak,sonra limonidir, dip kısımlar ise pembe renktedir.
Şapka kısmı genelde 4-10cm çapında, ama 13cm kadar da büyüyebilmektedir. Sap kısmı ise 5-10cm boyda, 2-3 cm çapındadır. Modern taksonominin de babası olarak kabul edilen İsveçli botanik bilimci Carl Linnaeus tarafından 1753 yılında ilk kez tespit edilip, tanımlanmıştır.
YENİLEBİLİRLİK:
İçerdiği su oranı epey yüksek olan Kaypak Bolet mantarları, toplandıktan sonra tazeliğini uzun zaman koruyamayan, bu sebeple hemen tüketilmesi tavsiye edilen bir Bolettir. Kurutularak uzun süre saklanması mümkün olan bu mantar, birçok doğa bilimci (Naturalist) ve mantar bilimciye ( Mikolog) kalitesi düşük ama yenebilen bir bolet türlüdür. Çorba, kızartma ve güveç malzemesi olarak yemeklerde kullanılabilir.
EDİTÖRÜN DİP NOTU:
Son olarak, doğada yetişen diğer tüm mantarlar gibi, Kaypak Bolet Mantarı da, benzer ama zehirli mantar türleri ile karıştırılabilmektedir! Blogumuzda, bu Kaypak Bolet Mantarı ve diğer tüm mantarları ve sizlere sunulan açıklamalar, örnek temsili ve bilgilendirme maçlıdır. Sadece blogumuzdaki bilgileri kullanarak mantar toplamamanızı önemle rica ederiz. Zehirli ve yenilir mantarları birbirinden ayırt etmek çoğu kez aşırı zor olduğundan, bu tip yabani mantarlar uzmanlar tarafından toplanılmalıdır. Sizler bildiğiniz , sizlere önerimiz %100 emin olduğunuz mantarlardan şaşmayın.
Makalenin hazırlanmasında ve yayımlanmasında emeği geçen , İskoçya da yaşayan İsmail Dönmez abime çok teşekkür ederim.
GENEL ÖZELLİKLERİ:
BOLET Mantar takımının bir türü olan ve memleketimizde Kaypak ismi ile geniş çevrelerce bilinen üzeri adındanda anlaşılacağı üzere kaygan ,sümüksü ,kaypak bir mantardır. Bilinen İngilizce isminden çevirisi ile Suillus lutes , Slippery Jack- Kaygan Jack veya Sticky Bun- Yapışkan Topuz olarak ifade edilir. Anavatanı olarak Avrasya olan Kaypak Bolet Mantarı için Türkiye’de de sıkça olmasa da , rastlanılan bir türdür. Britanya adalarından Kore’ye yayılmış ,Amerika (Kuzey ve Güney), Güney Afrika , Avusturalya ve Yeni Zelanda da da örneklerine rastlanılmaktadır.
HABİTAT ve FİZYOLOJİ:
İgne yapraklı ormanları yetişmesi için asıl mekan tutan KAYPAK bolet mantarları, Çam ağaçları ile donanmış ormanları ile meşhur ülkelerde de kendisini çokça gösteren bir mantar olmuştur. Üzerinde yapışkanımsı ve parlayan bir örtüsü mevcut olan Kaypak Bolet Mantarının rengi değişkenlik göstermesine karşın , genelde kestane ve morumsu kahverengindedir. Yeni yetişme evresinde sap kısmı, dip kesime doğru inc olup, büyüyüp geliştikçe, olgunluk evresinde silindir şekline bürünür. Gövdenin etli bölümü sulu ve yumuşak olup, rengi beyazımtırak,sonra limonidir, dip kısımlar ise pembe renktedir.
Şapka kısmı genelde 4-10cm çapında, ama 13cm kadar da büyüyebilmektedir. Sap kısmı ise 5-10cm boyda, 2-3 cm çapındadır. Modern taksonominin de babası olarak kabul edilen İsveçli botanik bilimci Carl Linnaeus tarafından 1753 yılında ilk kez tespit edilip, tanımlanmıştır.
YENİLEBİLİRLİK:
İçerdiği su oranı epey yüksek olan Kaypak Bolet mantarları, toplandıktan sonra tazeliğini uzun zaman koruyamayan, bu sebeple hemen tüketilmesi tavsiye edilen bir Bolettir. Kurutularak uzun süre saklanması mümkün olan bu mantar, birçok doğa bilimci (Naturalist) ve mantar bilimciye ( Mikolog) kalitesi düşük ama yenebilen bir bolet türlüdür. Çorba, kızartma ve güveç malzemesi olarak yemeklerde kullanılabilir.
EDİTÖRÜN DİP NOTU:
Son olarak, doğada yetişen diğer tüm mantarlar gibi, Kaypak Bolet Mantarı da, benzer ama zehirli mantar türleri ile karıştırılabilmektedir! Blogumuzda, bu Kaypak Bolet Mantarı ve diğer tüm mantarları ve sizlere sunulan açıklamalar, örnek temsili ve bilgilendirme maçlıdır. Sadece blogumuzdaki bilgileri kullanarak mantar toplamamanızı önemle rica ederiz. Zehirli ve yenilir mantarları birbirinden ayırt etmek çoğu kez aşırı zor olduğundan, bu tip yabani mantarlar uzmanlar tarafından toplanılmalıdır. Sizler bildiğiniz , sizlere önerimiz %100 emin olduğunuz mantarlardan şaşmayın.
Makalenin hazırlanmasında ve yayımlanmasında emeği geçen , İskoçya da yaşayan İsmail Dönmez abime çok teşekkür ederim.
GALERİ
Kaynak ve Referanslar
https://www.first-nature.com/index.php
https://en.m.wikipedia.org/wiki/
https://healing-mushrooms.net
https://www.dogalmantarlar.com
https://www.facebook.com/groups/515254565991697/?ref=share
Yorumlar
Yorum Gönder