Dumanlı Mantar, Kara Malgadın (Clitocybe nebularis)

DUMANLI MANTAR KARA MALGADIN (Clitocybe nebularis)

Taksonomi

Bölümü Basidiomycota

Sınıf Agaricomycetes

TakımAgaricales

Ailesi Tricholomataceae

Şapka

 Hunik şeklinde hatta depresif, etli, lifli, 4-10 (15) cm çapında; renk gri-gri, gri-koyu sarı, bazen beyazımsı tonlardadır.

Kök

5-10 × 3-4 cm, sağlam, silindirik, boyuna liflerlerle, tepede zayıflatılmış ve beyaz misel kalıntılarla kaplıdır. Rengi şapkadan daha beyazımsıdır.

etli kısım

Sap kısmı sert şapka kısmı yumuşaktır  gövdede lifli; güçlü ve karakteristik hoş olmayan koku, sıcak yaprak döken ağaçlarda yetişen örnekler de daha belirgindir.

Yetiştiği Yerler

Çok yaygın olan her yerde bulunan türler; sonbaharda ilk kış donlarına kadar iğne yapraklı ve geniş yapraklı ağaçlarda, çürüyen bitki kalıntılarında  büyük kümeler halinde, uzun çizi şeklinde  "cadı halkalarında" yetişir.

Yenilebilirlik ve toksisite

Türkiye'nin birçok bölgesinde hala tüketilmesine rağmen   Clitocybe nebularis sürekli tüketim için zehirli bir mantardır: toksinler vücudumuzda yavaş yavaş birikerek gastrointestinal ve nörolojik zehirlenmelere neden olur. Buharların solunması nedeniyle şiddetli baş ağrılarından muzdarip insanlar, sadece bu mantarların pişirildiği  ortamda oldukları için zehirlenebilirler ve şiddetli baş ağrısı çekerler.

1) Yukarıda belirtilen şiddetli baş ağrısından sorumlu ön kaynatma ile giderilebilen uçucu toksinler içerir.

2) Ön kaynatma suyunun atılmasıyla giderilebilen suda çözünür toksinler içerir.

3) Bu nedenle, uzun süre pişirildikten sonra bile devam eden ve birikim nedeniyle zehirlenmeye neden olan termostabil toksinler içerir.

Gözlemler
Yıllardır Türkiye'de  en çok toplanan ve pazarlanan mantar olmuştur, ancak toksisitesi şimdi kesin olarak gösterilmiştir ve pazarlanabilir mantar listelerinden silinmiştir. Ne yazık ki, toplama ve tüketme riski şimdi belli olsa bile, bazıları tarafından hala toplanıp tüketilmektedir.

Benzer türler:Türkiye'de çok (Cliotybe Geotropa) Kara malgadın Pırnal Melkisi   gibi isimlerle anılan mantarla karıştırılır ve ek olarak Entoloma lividum
ile karıştırılabilir . Ana fark, olgun deneklerin lamellerinde bulunur: bunlar Clitocybe nebularis'de sarımsı ve Entoloma lividum'da koyu pembe, Clitocybe nebularis'teki güçlü ve karakteristik kokuya ek olarak, Entoloma lividum'da taze un kokusu vardır  . Clitocybe alexandri ona çok benzer, ancak hafif bir kokusu ve kahverengi-kil veya gri-sarımsı renkleri vardır; Daha küçük ve daha toksik olan Clitocybe clavipes , kök blav ve sulu, temel badem ve acı badem kokusu ve tatlı tadı ile tabanına sahiptir.

Kaynak ve Referanslar

https://www.first-nature.com/index.php

https://en.m.wikipedia.org/wiki/

https://funghi.funghiitaliani.it/

https://www.facebook.com/groups/515254565991697/?ref=share